بازار وکیل شهر شیراز یکی از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران است. هتل پارک سعدی شیراز این بازار که به فرمان کریم خان زند (۱۱۷۲ - ۱۱۹۳ ه. ق) ساخته شده، اکنون در مرکز شهر شیراز (شرق میدان شهدا) قرار گرفتهاست. (مسجد و حمام تاریخی وکیل نیز در کنار این بازار قرار دارند) بازار طویل خوش طرحی که از بهترین آثار کریم خان زند است و هنوز تقریبا سالم هتل خلیج فارس بندر عباس و پابرجای در شیراز باقیمانده، بنام «بازار وکیل» مشهور است و تصور میرود شهریار زند پس از ملاحظه بازار قدیمی لار (از آثار زمان شاه عباس کبیر) طرح آنرا در شیراز ریختهاست. تمام کارهای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات پایاپای، صدور یا دریافت حوالجات و صرافیها همگی در حجرههای این بازار انجام میگرفته هتل خلیج فارس بندر عباس و در واقع بازار وکیل مانند قلب واقعی شیراز بوده و تمام امور بازرگانی در آنجا به جریان میافتادهاست. بازار وکیل تشکیلاتی داشته که بازرگانان میتوانستند با اطمینان کامل کالاهای خود را در آن به امانت بسپارند و در موقع لازم از آن استفاده نمایند. این بازار از نزدیکی دروازه اصفهان تا مدخل بازارهای قدیم امتداد دارد هتل پارک سعدی شیراز و مشتمل هتل خلیج فارس بندر عباس بر حجرههایی با سکوی پهن در طرفین و ۷۴ دهانه طاقهای بلند و خوش تناسب بودهاست و چهار سوق بلندی در میان آن قرار داشته که بازارهای فرعی و غربی و شرقی آنرا قطع هتل پارک سعدی شیراز مینمودهاست.
مسجد جامع عتیق شیراز،کهنترین و نخستین مسجد شیراز است که به آن مسجد جمعه، مسجد الاقصی، مسجد آدینه و مسجد جامع هم هتل آپارتمان شمس شیراز میگویند.این مسجد یکی از عجیبترین مساجد است . که بنای زیرین آنرا متعلق به قبل از اسلام می دانند. این مسجد در شرق حرم شاهچراغ قرار گرفته و از داخل حیاط شاهچراغ و از طریق بازار هتل آپارتمان شمس شیراز نوساز، راهی به آن وجود دارد. هتل رویال شیراز گفته میشود این مسجد در دوره بیست ساله سلطنت عمر و لیث صفاری در سال ۲۸۱هـ .ق ساخته شده است. در طی هزار سال اخیر این مسجد چندین بار، از هتل آپارتمان شمس شیراز جمله در زمان هتل رویال شیراز اتابکان، در زمان سلطان ابراهیم میرزا پسر شاهرخ گورکانی، در دوره صفویه و در سال ۱۳۱۵ توسط عدهای از مردم و با همکاری اداره باستانشناسی تعمیر و بازسازی شده است. مسجد جامع عتیق هم اکنون به عنوان هتل رویال شیراز مسجدی تاریخی و آباد مطرح است.
باغ نارنجستان قوام که به باغ قوام مشهور است، بین سالهای ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷ هجری شمسی، مقارن با حکومت ناصرالدین شاه قاجار و هتل جام جم شیراز بدستور علی محمد خان(قوام الملک دوم) و پسرش محمد رضا خان(قوام الملک سوم) در شیراز ساخته و تکمیل شدهاست. ساختمان نارنجستان در زمینی بمساحت ۳۵۰۰ متر مربع و با زیربنای ۹۴۰ متر مربع در دو جبهه جنوبی و شمالی توسط هنرمندان شیرازی ساخته شدهاست. سردر ورودی در ضلع جنوبی قرار داشته و به یک هشتی باز میگردد و از طریق هتل ستارگان شیراز دو راهرو قرینه به حیاط راه میابد. بنای ضلع جنوبی شامل دو ایوان ستوندار و اتاقهایی است که محل استقرار خدمه بودهاست. ساختمان ضلع شمال دارای یک طبقه زیرزمین و دو طبقه روی آن بوده که شامل تالار آیینه با ستونهای یکپارچه مرمری، تالار شاه نشین و اتاقهایی است که محل تشریفات اداری و پذیرش هتل جام جم شیراز مهمانان بودهاست. این عمارت از نظر هنرهایی از قبیلآیینه کاری، شیشه کاری، نقش پردازی، منبت کاری، سنگ تراشی، گچ کاری و مقرنس کاری بکار رفته در آن از زیباترین بناهای این دوره در شیراز است.بنای نارنجستان در سال ۱۳۴۵ خورشیدی به دانشگاه شیراز اهدا گردید و بین سالهای ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۸ خورشیدی مورد استفاده هتل ستارگان شیراز موسسه آسیایی، تحت سرپرستی پروفسور آرتور اپهام پوپ، ایران شناس معروف بودهاست.در سالهای اخیر هتل جام جم شیراز زیرزمین ضلع شمالی تعمیرات اساسی گردیده و به عنوان موزه مورد استفاده قرار گرفته هتل ستارگان شیراز که در آن اشیای فرهنگی اهدایی پروفسور پوپ نگهداری میشود.
این دروازه در ابتدا در زمان عضدالدوله دیلمی ساخته شد و قرآنی در آن جای داده شد تا مسافران با گذر از زیر آن متبرک شوند.[۱] در دوره زندیه هتل الیزه شیراز کریم خان زند این دروازه را بازسازی کرد و اتاقی به بالای آن افزود و دو جلد قرآن بزرگ نفیس، به خط سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری، در اتاقک بالای آن جای داد. این قرآنها، که به «قرآن هفده من» معروفاند، اکنون از دروازه قرآن به موزه پارس انتقال یافتهاند.[۱][۲] دروازه قرآن در دوره قاجاریه به علت وقوع هتل الیزه شیراز چندین زلزله دچار صدمات زیادی شد که محمد زکی خان نوری آنرا تعمیر نمود. این بنا در گذشته طاق قران نیز نامیده شدهاست. روزهای اول هرماه مردم از شهر خارج شده و از زیر این طاق عبور میکردهاند.[۲]درسال ۱۳۱۵ این بنا به دستور رضاخان، تخریب شد. دروازه قرآن در سال ۱۳۲۸ شمسی با همت یکی از بازرگانان شیراز به نام حاج حسین ایگار معروف به اعتماد التجار، با فاصله کمی از دروازه کهن ساخته شد. دروازه هتل زندیه شیراز جدید در اندازه بزرگ تر، شامل دهانه قوس تیزه دار و دو ورودی کوچک بر روی جرزهای دو طرف و اتاق مستطیل شکلی هتل الیزه شیراز بر فراز آن برای گذاشتن قرآن ساخته شد. در این بنا، آیاتی از قرآن را به خط ثلث و نسخ دور تا دور در دروازه قرآن هتل زندیه شیراز نگاشتهاند ؛ در پیشانی شمالی این طاق آیه: «ان هذا القران یهدی للتی هی اقوم». (سوره اسرا، آیه ۹) و بر پیشانی جنوبی و سمت شهر شیراز آیه: «قل لین اجتمعت الانس و الجن علی...». (سوره اسرا، آیه ۸۸) و در گوشه غربی هتل زندیه شیراز طاق آیه: «انا نحن نزلنا الذکر» و ادامه آیه در گوشه شرقی: «و انا له لحافظون» (سوره حجر، آیه ۹) نوشته شدهاست.
باغ نظر ، باغ موزه،باغ شاهزاده ،عمارت هتل کریم خان شیراز کلاهفرنگی، آرامگاه هتل ساسان شیراز وکیل، عمارت چهارفصل یا باغ حکومتی نام یکی از ابنیه تاریخی دوره زندیه در شیراز است. این بنا یک عمارت هشتضلعی است که کریم خان زند در میان باغ نظر شیراز ساخت که در آن روزگار این عمارت باشکوه محل پذیرایی از مهمانان، سفیران خارجی و انجام مراسم رسمی و اعیاد گوناگون هتل کریم خان شیراز بودهاست. نمای بیرونی عمارت کلاه فرنگی بصورت هشت ضلعی است با تزیینات کاشینگارههای گل و مرغ و در بالای عمارت با اسپرها و لچکیهای کاشیکاری شده بنا را مزین کردهاند. این نگارهها بصورت قرینه در چهار ضلع منظره شکارگاه و روایت هتل ساسان شیراز بتخت نشستن سلیمان را نشان میدهند. چهار آبنما در چهار سوی هتل کریم خان شیراز ساختمان قرار داشته که آبنمای شمالی در مسیر خیابان زند قرار داشته و تخریب شدهاست. فضاهای درونی شامل یک بخش مرکزی و چهار شاهنشین جانبی است. یک آبنمای یکپارچه از سنگ مرمر در کف بخش مرکزی هتل ساسان شیراز طراوت فضای داخل را موجب گردیدهاست.